Yıllık İzinler Paraya Çevrilir mi? Milyonlarca Çalışanı İlgilendiren Kritik Uyarı!
Yaz aylarının gelmesiyle birlikte yıllık izin planları başlarken, birçok çalışanın aklındaki "İzin yerine para alabilir miyim?" sorusuna uzmanlardan net bir yanıt geldi.
Gelişmelerden anında haberdar olmak için Google News'te Paradurumu'na abone olun
Paradurumu'na Google News'te abone olun
Abone OlÇalışma hayatı devam ederken yıllık iznin paraya çevrilmesi yasakken, iş akdi sona erdiğinde ise durum tamamen değişiyor.
Yaz sezonunun açılması ve okulların tatile girmesiyle birlikte milyonlarca çalışan için yıllık izin dönemi resmen başladı. Çalışanlar bir yandan tatil planları yaparken, diğer yandan artan ekonomik koşullar nedeniyle izne çıkmak yerine bu sürenin ücretini almayı düşünebiliyor. Ancak uzmanlar, bu konuda hem işçileri hem de işverenleri bağlayan kesin yasal kuralların olduğunu hatırlatıyor.
Çalışırken İzni Paraya Çevirmek Yasak
Habertürk yazarı Ahmet Kıvanç, konuya ilişkin kaleme aldığı yazısında, yıllık iznin temel bir "dinlenme hakkı" olduğunu ve bu hakkın uzun mücadeleler sonucu uluslararası sözleşmeler ve ulusal yasalarla güvence altına alındığını belirtti. Kıvanç, İş Kanunu'nun 53. maddesine dikkat çekerek, yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemeyeceğinin altını çizdi.
Kıvanç, yasanın bu konudaki tavrının net olduğunu şu sözlerle ifade etti: "Bu yasak, hem işçiyi hem de işvereni bağlar. İşveren 'İzne çıkma, sana parasını vereyim' diyemeyeceği gibi, işçi de 'Ben izne çıkmayayım, parasını alayım' teklifinde bulunamaz." Bu kuralın temel amacı, çalışanın fiziksel ve zihinsel olarak dinlenerek iş verimini korumasını sağlamaktır.
Kullanılmayan İzin Ücreti Ne Zaman ve Nasıl Alınır?
Peki, çalışanın birikmiş ve kullanmadığı izinler tamamen yanıyor mu? Uzmanların cevabı bu soruya "Hayır" oluyor. Yıllık izinlerin paraya dönüşebileceği tek bir durum bulunuyor: İş sözleşmesinin sona ermesi.
Ahmet Kıvanç'ın açıklamalarına göre, çalışanın iş hayatı boyunca biriktirdiği ancak kullanmadığı tüm yıllık izinler, iş akdinin sonlandığı tarihte "izin alacağına" dönüşür. Bu noktada en kritik detay ise iş sözleşmesinin nasıl sona erdiğinin hiçbir öneminin olmamasıdır.
Çalışan, kendi isteğiyle haklı bir sebep olmadan istifa etse de, işveren tarafından bir suç işlediği için haklı nedenle işten çıkarılsa da birikmiş izin günlerinin ücretini almaya hak kazanır. Bu ödeme, çalışanın işten ayrıldığı tarihteki en son aldığı brüt ücreti üzerinden hesaplanarak kendisine ödenmek zorundadır.
Özetle:
- Çalışma Hayatı Devam Ederken: Yıllık izin, dinlenme hakkı olduğu için fiilen kullanılmalıdır. Çalışanın veya işverenin teklifiyle paraya çevrilemez.
- İş Akdi Sona Erdiğinde: İş sözleşmesi (istifa, işten çıkarılma vb.) herhangi bir nedenle bittiğinde, o tarihe kadar kullanılmamış tüm yıllık izinlerin parası, son ücret üzerinden hesaplanarak işçiye ödenir.