Kıyma 300 liraya kadar çıktı! Et neden pahalı?
Kıyma fiyatının 300 liraya dayanması, et neden pahalı sorusunu gündeme taşıdı. İşte et sektöründe faaliyet gösteren bir sivil toplum kuruluşunun raporuna göre Türkiye'de et fiyatlarının artmasının nedenleri.
Gelişmelerden anında haberdar olmak için Google News'te Paradurumu'na abone olun
Paradurumu'na Google News'te abone olun
Abone OlEt fiyatları her geçen gün artıyor. İstanbul'da zincir marketler kıyma fiyatları 250 liradan başlarken kasaplarda fiyatlar 300 TL'ye kadar çıkıyor. Et fiyatlarının artmasının temel nedeninin ise süt hayvancılığı yapanların para kazanamadığı için ineklerini kesime göndermesine bağlanıyor. Tüm Süt, Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Derneği'nin raporuna göre, Süt / Yem Paritesi temelde kırmızı et üretimini doğrudan etkileyen faktörlerin başında geliyor. İşte rapordaki tespitler:
Et fiyatında kritik eşik
Süt hayvancılığı yapan işletmelerin temel geliri süt satışlarından sağlandığından, çiğ süt fiyatının çoğu zaman maliyetin altında kalması; yani süt üreticisinin süt satışından kazandığı para ile hayvanlarını besleyeceği yemi alamaması.
(çiğ süt/ yem paritesi); dişi hayvanlarını kesime göndermesi ile sonuçlanmaktadır. Çiğ süt fiyatının en düşük olduğu dönemde dahi 1 itre süt üretimi için 1,5 kg %19 ham protein içeriğine sahip yem alınabilir olması süt işletmelerinin sürdürülebilir olmaları için kritik eşiktir.
Anaç hayvan kesimleriyle doğru orantılı
Süt üretiminin azalması, anaç hayvan kesimlerinin artması ile doğru orantıdadır. Kooperatiflerde toplanan süt miktarları ve üretici sayıları dikkat çekici bir biçimde düşmüştür.
Bursa ili Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği bölgesel olarak Türkiye’nin süt üretim merkezlerinden biri olmakla beraber Süt Birliğinin aktif olmaması sebebi ile destekleme almak isteyen üreticinin örgütlü satış için kaydolmak zorunda olduğu bir birliğin üye sayısı 4000 civarından 1280 civarına düşmüştür. Bu oran sahada yaptığımız görüşmeleri teyit etmektedir.
Zarar eden üretici işi bırakıyor
Süt hayvancılığının bu denli küçülmesinin ve buna bağlı et arzında meydana gelen düşüşün temel sebebi süt fiyatının düşük tutulmasıdır. Zarar eden üretici işi bırakma eğiliminde olması ve gençlerin zarar eden bir işe girmek istememesi hem köyden kente göçü arttırmakta hem de ülkemizin üretimde dışa bağımlılığını arttıracağı ortadadır.
Azalan dişi hayvan sayısına bağlı olarak doğan erkek sayısı da azalmakta ve bu da besi materyalinin bulunamaması anlamını taşımaktadır.
Dişi hayvan kesimlerinin artması kırmızı et arzında kısa dönemde artışa sebep olmakta ve market fiyatlarının sabit kalması anlamını taşımaktadır. Ancak, buradaki en büyük olumsuz etki uzun dönemde görülmekte; besiye alınacak erkek dana bulunamadığı için kırmızı et arzı düşmekte ve buna bağlı et fiyatları yükselmektedir. Su anda sektörün içinde bulunduğu durum tam olarak budur.