'Boş konuttan fazla vergi alınmalı!' Bu kez genel sekreter önerdi

Gelişmelerden anında haberdar olmak için Google News'te Paradurumu'na abone olun

Paradurumu'na Google News'te abone olun

Abone Ol

İmamoğlu televizyon programında söylemişti

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu, 16 Kasım 2022’de Habertürk TV'de şehirde artan kira fiyatlarıyla mücadele için öneride bulunmuş ve "Boş olan konut sayısı 70 bin. Evi var, boş tutuyor. Ondan daha fazla vergi almak zorundayız. Dünyada bu uygulamalar var. O vergiyi konut fonuna aktaracağız, konut üreteceğiz" demişti. Bu sözleri çok tartışılmıştı. İlk olarak 2017’de Kanada'nın British Columbia eyaletinde ‘boş ev ve spekülasyon vergisi’ adıyla başlayan uygulanmaya göre, bir takvim yılında 6 aydan uzun süre evi boş kalanlardan bu vergi alınıyor.

‘Boş evden fazla vergi’ yeniden gündemde

Şehir plancısı ve İBB Genel Sekreter Yardımcısı Buğra Gökçe, İmamoğlu’nun ‘boş evden fazla vergi’ önerisini altı ay sonra sosyal medyadan yaptığı paylaşımla gündeme getirdi. Gökçe, barınma kriziyle mücadele için sosyal konutların arz edilmesi gerektiğini ifade ederken boş konutlara farklı emlak vergisi oranlarının uygulanması gerektiğini söyledi.

Gökçe Türkiye'de konut sahipliğinin son 21 yılda yüzde 7'ten yüzde 'e gerilediği ve 6,7 milyon riskli konut olduğu notunu düştü.

İspanya’da boş konuta yüzde 10 oranında vergi

 İBB Genel Sekreter Yardımcısı Gökçe, paylaşımında şu ifadelere yer verdi: "Bir emlak şirketi tarafından yayınlanan rapora göre birinci çeyrek itibariyle 1 yılda İstanbul'da konut fiyatları yüzde 144, Türkiye'de yüzde 14 oranında arttı. Türkiye'de kira artış oranı yüzde 197 oldu. Ağır bir konut ve barınma krizi yaşıyoruz. Peki çözüm var mı? Evet var.

Konut üretimi özel sektör öncelikli olarak yapılıyor. Kooperatifler, birlikler ve benzeri dayanışma kurumları zayıflatıldığı için konut üretimi azaldı, bu durum da vatandaşların konut sahipliği oranını etkiliyor. Türkiye’de konut sahipliği oranı 21 yılda yüzde 7’ten, ’e düştü.

Türkiye'de 6,7 milyon riskli konut var. Düşük ve orta gelirli vatandaşlarımız çoğunlukla bu konutlarda yaşıyor. Elbette güvenli ve nitelikli konut talep ediyorlar. Bu hareketlilik de daha az riskli kabul edilen konutlar eliyle konut piyasasını yükseltiyor.

Peki ne yapılması lazım?

Yapılması gerekeni bize anayasa söylüyor. Madde 7: 'Devlet, şehirlerin özelliklerini ve çevre şartlarını gözeten bir planlama çerçevesinde, konut ihtiyacını karşılayacak tedbirleri alır, ayrıca toplu konut teşebbüslerini destekler.'

En önemli konu: Sosyal Konut

Afet ve Şehircilik Bakanlığı eşgüdümünde nüfus ve demografik değişikliklere göre yıllık sosyal konut ihtiyacı planlanarak, sosyal konut arz edilmeli.

TOKİ ve Emlak GYO yeniden yapılandırılarak asli görevine dönmeli, bu kurumlar sosyal konut üretmeli, sosyal konut üretimini sağlamak için fon, sandık ve kredi olanakları oluşturularak vatandaşların konut sahibi olma imkanı arttırılmalı.

Konut Tasarruf Birlikleri, Konut Kooperatifleri, Konut Dayanışma Sandıkları, Sosyal Güvenlik ve Emeklilik Fonları, Gayrimenkul Yatırım Ortaklıklarının konut kredisine erişim olanakları arttırılmalı ve konut üretimine yönlendirilmeli.

Sosyal konut üreten ve inşaat malzemesi üretimi yapan teşebbüsler desteklenerek, yerli inşaat sanayisinin rekabet gücü arttırılmalı. Yerli inşaat sanayisinin dışa bağımlılık ve ithalat oranı azaltılarak inşaat maliyetleri rekabetçi bir seviyeye getirilmeli.

Sosyal konut üreten küçük, orta ve büyük üreticilere farklı vergi ve yükümlülükler getirilerek, özellikle küçük ve orta boy teşebbüslerin konut üretimi piyasasında sağlıklı bir şekilde yer alması sağlanmalı.

Sosyal kiralık konut uygulaması hayata geçirilmeli.

Avusturya'da sosyal kiralık konutların kiralık konut stoğu içindeki payı yüzde 6, Hollanda'da yüzde 7. Özellikle konut krizi olan dönemlerde barınma hakkının korunması açısından sosyal kiralık konutlar büyük önem taşıyor.

Boş konutlar farklı emlak vergisi oranlarına sahip olmalı. İkinci, üçüncü ve daha fazla konut olarak tutulan, yatırım amaçlı konutların konut piyasasında yer alması sağlanmalı. Örnek uygulamada yakın zamanda İspanya'da boş konutlara yüzde 10 oranında vergi getirildi.

Sosyal yardımlı konut, sosyal kiralık konut, mülk sosyal konut ve halk konut tipinde yeni seçenekler oluşturularak halkın barınma hakkını korumak için bu konutlardan vatandaşların yararlanması sağlanmalı.