Bina Kimliği Sertifikası Nedir? Nasıl Alınır?

Bina kimliği Türkiye’de neden yaygın değil. Bir deprem ülkesinde yaşadığımız halde, neden binalarımızın bina kimlik sertifikasının varlığından bir haberiz…  Gün içerisinde girip çıktığımız kiraladığımız ya da satın aldığımız binaların yapımında kimlerin payı olduğunu bilmek hakkımız değil mi?

Ülkemizde yapı denetimli olarak tamamlanan her binanın teknik ve genel bilgilerine, Bakanlıkça farklı modüllerde yapılan yetkilendirmelerle, hem bina sahibi vatandaşlarca hem de sonraki aşamalarda kamu görevlileri tarafından ulaşılması amacıyla geliştirilen Bina Kimlik Sistemi (BKS) uygulaması aslında nasıl olur da bugüne kadar haberdar değildik diye şaşırtacak kadar önemli bir uygulama.

Ev satın alırken yapımında hangi malzemelerin kullanıldığını, evin kolonlarının kesilip kesilmediğini veya denetim sonuçlarını bilemiyor ya da kolayca öğrenemiyoruz. Bu bilgileri bilmek, deprem gibi doğal afetlere daha hazırlıklı olmamız için önemli. İşte bu noktada Bina Kimlik Sertifikası devreye giriyor. Satın alacağımız veya kiralayacağımız evin durumunu bir QR kod okutarak hızlıca öğrenebileceğimiz BKS sayesinde binayı herkesin denetimine açık kılıyor.

Bina Kimlik Sertifikası, 23 Haziran 2021 tarihinde yayımlanan  ve bu tarihten 30 gün sonra yürürlüğe giren 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun kapsamında tamamlanan binaların teknik ve genel bilgilerine, Bakanlıkça farklı modüllerde yapılan yetkilendirmelerle, hem yapının sahibi vatandaşlarca hem de sonraki aşamalarda kamu görevlileri tarafından ulaşılması amacıyla geliştirilen bir uygulama. Kanun’un amacı; “Can ve mal güvenliğini teminen, imar plânına, fen, sanat ve sağlık kurallarına, standartlara uygun kaliteli yapı yapılması için proje ve yapı denetimini sağlamak ve yapı denetimine ilişkin usul ve esasları düzenlemek” olarak tanımlanmış.

2021 ve sonrası yapılan binalarda bina kimlik belgesinin olması zorunluluğu mevcut. İlerleyen zamanlarda ise bu uygulamanın kademeli olarak bütün binalara uygulanması planlanıyor. Peki depremle bu denli iç içeyken. Bu sistemin eski binalar içinde hayata geçirileceği tarih ne?  İşte henüz bunun bir cevabı yok.

Yeni yeni vatandaşların kolayca görebileceği bina girişlerine QR kodlu ve RFID çipli levhalar yerleştiriliyor. Türkiye Cumhuriyeti Çevre Şehircilik ve İlkim Bakanlığı’nın sitesinde de belirtildiği üzere bu levhanın amacı:

“Yangın, deprem, sel gibi afet anlarında binaya yerleştirilen etiketlerdeki bilgilere RFID okuyucu vasıtasıyla her düzlemde uzak bir mesafeden ulaşılarak, bina kat planları, yapının genel verileri ve yapıda ikamet eden vatandaş bilgileri gibi kısa zamanda erişilmesi hayati önem sağlayan bilgilere erişilmesine imkân sağlayacak.”

Binanın yaşından kullanılan beton türüne, kat planlarından malzeme kalitesine kadar bütün bilgiler en ince ayrıntısıyla kimlikte yer alıyor. Ayrıca binanın son halinin ayrıntılı fotoğrafları da kimlikte bulunuyor. Bu bilgiler ve fotoğraflar sayesinde kaçak kat çıkılması, kolonların kesilmesi gibi sonradan yapılan bütün işlemler kolaylıkla tespit edilebiliyor.

Bina Kimlik Sertifikası bulunan yapılar 5’er yıllık periyotlarda denetlenerek bilgileri sisteme düzenli olarak kaydedilmeye devam ediliyor.

Yeni binalar için ilgili yapı denetim şirketlerine bina kimlik sertifikası ücreti ödenerek sertifika alınabiliyor. Bizzat yapı denetim kuruluşlarınca binanın girişinde rahatça görülen bir yere asılıyor. Binanın oturuma açılması için bu sertifikayı almak ve asmak 2021 yılı itibarıyla zorunlu. 2021 yılından eski binalar için ise henüz zorunlu bir tarih bulunmuyor. Ümidimiz bir an önce deprem bölgesi olan ülkemizde eski yeni her binanın Bina Kimlik Sertifikası’na sahip olması, güvenlik arz etmesi...