Yıllık İzin Ücretlerinde Bu Süreyi Dikkat! Yargıtay'dan Emsal Karar: Hakkınızı Kaybedebilirsiniz...
Yargıtay, kullanılmayan yıllık izin ücretlerine ilişkin uzun süredir süregelen belirsizliği ortadan kaldırarak işçi ve işveren dünyasında deprem etkisi yaratacak emsal bir karara imza attı. bu süreyi kaçıran hakkını kaybedecek!
Gelişmelerden anında haberdar olmak için Google News'te Paradurumu'na abone olun
Paradurumu'na Google News'te abone olun
Abone OlDaha önce 2012-2017 dönemine ait iş sözleşmeleri için 10 yıllık zamanaşımı süresini uygulayan Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, içtihat değişikliğine giderek bu süreyi geriye dönük olarak 5 yıla indirdi. Bu karar, on binlerce çalışanı ve açılmış ya da açılması muhtemel davaları doğrudan etkileyecek nitelikte.
10 Yıl Artık Geçersiz!
Habertürk'ten Ahmet Kıvanç’ın aktardığına göre:
Yıllık izin ücreti alacaklarında uygulanan zamanaşımı süresi, Türk hukuk sisteminde sıkça değişen ve tartışmalara neden olan bir konuydu. Özellikle 1 Temmuz 2012'de yürürlüğe giren Türk Borçlar Kanunu ile bu süre 10 yıla çıkarılmış, ancak 25 Ekim 2017'de İş Mahkemeleri Kanunu ile tüm işçi alacakları için tekrar 5 yıla indirilmişti. Kanundaki geçici madde, 25 Ekim 2017'den önce başlayan zamanaşımı sürelerinin eski hükümlere göre devam edeceğini belirtse de, Yargıtay'ın yeni içtihadı bu durumu kökten değiştirdi.
Yargıtay, iş davalarına bakan dairelerin 2020'de birleşmesiyle konuyu yeniden değerlendirdi ve artık 2012-2017 dönemine ait kullanılmayan yıllık izin ücreti alacaklarında da 5 yıllık zamanaşımı süresinin uygulanmasına karar verdi. Bu, o dönemde hak kazandığını düşünen ancak dava açmakta geciken ya da henüz dava açmamış çalışanlar için ciddi bir hak kaybı riski doğuruyor.
Zamanaşımı Sürecinin Kısa Tarihi ve Yeni Durum:
- 1 Temmuz 2012 Öncesi: Yıllık izin ücretleri için zamanaşımı süresi 5 yıldı.
- 1 Temmuz 2012 - 25 Ekim 2017 Arası: Türk Borçlar Kanunu ile bu süre 10 yıla çıkarıldı. Bu dönemde sona eren iş sözleşmeleri için Yargıtay daha önce 10 yıllık süreyi esas alıyordu.
- 25 Ekim 2017 Sonrası: İş Mahkemeleri Kanunu ile işçi alacaklarında zamanaşımı süresi tekrar 5 yıla indirildi. Kanun, bu tarihten önce başlamış zamanaşımı sürelerinin eski hükümlere göre (10 yıl) işlemeye devam edeceğini, ancak kalan sürenin 5 yılı geçmesi halinde yeni düzenlemenin (5 yıl) geçerli olacağını belirtiyordu.
Yargıtay'ın son kararı, kanundaki geçici maddenin yorumunda bir değişikliğe giderek, 2012-2017 dönemine ait alacaklar için de 5 yıllık sürenin esas alınacağını netleştirdi.
Hak Kazanma ve Hesaplama Yöntemi Değişmedi:
İş Kanunu'na göre, kullanılmayan yıllık izin ücretlerine hak kazanma anı, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihtir. İzin ücreti, işçinin işten ayrıldığı tarihteki brüt maaşı üzerinden hesaplanıyor ve zamanaşımı süresi de bu tarihten itibaren işlemeye başlıyor. İşten çıkış şeklinin (haklı fesih, istifa vb.) bu konuda bir etkisi bulunmuyor; her iki durumda da kullanılmayan izin ücretinin ödenmesi gerekiyor.
Çalışanlara Kritik Uyarı: Süreye Dikkat!
Uzmanlar, Yargıtay'ın bu emsal kararının, çalışanların hak arama sürelerini çok daha titizlikle takip etmelerini zorunlu kıldığını belirtiyor. Özellikle geçmişe dönük alacakları bulunan veya henüz dava açmamış çalışanların, hak kaybı yaşamamak adına derhal bir hukuk uzmanından destek almaları ve zamanaşımı sürelerini dikkatle gözden geçirmeleri büyük önem taşıyor. İşverenler açısından ise bu karar, olası dava risklerini yeniden değerlendirerek yükümlülüklerini gözden geçirme ihtiyacını beraberinde getirecek. Ahmet Kıvanç'ın da vurguladığı gibi, bu konuda atılacak her adımda "zaman" kavramı, telafisi mümkün olmayan kayıplara yol açabilir.