Sizden Gelenler

Altına boğulan halk, yükselen enflasyon ve çöken ekonomi

Tarihin En Zengin Adamı Mansa Musa....

Bir varmış bir yokmuş, bugünkü Batı Afrika’nın önemli bir bölümünü kapsayan, Senegal, Gine, Moritanya, Gana ve yakın çevresindeki devletleri de içeren Mali İmparatorluğunun lideri Mansa Musa ( 1280 – 1337 )  Hac ziyareti ( 1324 – 1326 ) esnasında Kahire’de ikamet ederken Memlük Devleti ( 1250 – 1516 ) ekonomisini, gökten yağmur gibi yağdırdığı altınlarla hiper enflasyon yaratıp çökertir.

 Mali İmpararatorluğu  1230 - 1670

Ne yapsın ki Musa, adını zaten krallar kralı anlamına gelen Mansa koymuşlar, yaşadığı ülkede her tarafta madenlerden altın fışkırıyor, uzun süre Kahire’de kalacağını hesaba katarak, hem fakir fukaraya dağıtmak, hem de ülkesinin zenginliğini vurgulamak ve sergilemek üzere kervanındaki binek hayvanlarının bile altına boğulmasını emretmişti yola çıkarken. Maiyetinde kıymetli kumaşlardan parlak elbiseler giymiş 50 bin adam ve hizmetlerinin görülmesi için sefere dahil ettiği  10 bin köleye bile altın ve ipek süslü göz kamaştırıcı kıyafetler giydirilmişti.   

Cömertliğinin göstergesi olarak da altın tozu ile dolu çuvalları taşımak üzere 100 fil ve 80 deve kervana katılmıştı. Şahsi hizmetlerini kim karşılayacaktı, köleler değil elbette, saf altını taşıyan özel yetiştirilmiş 500 uşak.!

Kahramanımız Musa 32 yaşına geldiğinde imparatorluk tacını giymiş ve 25 yıl bu saltanatı sürmüş ömrünün sonuna kadar. Tahta geçtiği 1312’den 12 yıl sonra, 1324’de iki yıl sürecek Hac seferine başlar. Memlûk Sultanı Nâsır Muhammed, “kardeş” Mali İmparatorluğu’ndan gelen bu heyeti en güzel şekilde ağırlamak noktasında elinden geleni yapar.. Kahire halkı, Mansa Musa ve beraberindekilerin her hareketini yakından izleyebilmek için haftalar boyu neredeyse evlerine hiç girmez.

Mansa Musa arkasında unutulmaz bir isim bırakmıştı,  Mali’nin Timbuktu şehrinde başlayıp Kahire üzerinden Medine ve Mekke’ye uzanan yaklaşık 7 bin 500 kilometrelik uzun rota boyunca, Mansa Musa fakirlere sürekli altın dağıtmıştı.

Mansa Musa- Katalan Atlas’ındaki tasviri ..  Hükümranlığı 1312 - 1337

Kahire, Altın Yağmuru ve Enflasyon

Kervan Kahire’de konakladığı sürede öylesine çok altın dağıtılmış ve lüks harcamalar yapılmıştı ki altının değeri kısa sürede yüzde 25 oranına kadar düşmüş ve sonrasında mal ve eşya fiyatlarının büyük ölçüde şişmesine neden olmuştu. Meydana gelen yüksek enflasyon nedeniyle en az 12 yıl boyunca Kahire ekonomisi kendini toparlayamamıştı.

Araştırmalara göre Mansa Musa’nın Hac yolculuğunun Orta Doğu’da yaklaşık bir buçuk milyar dolar ekonomik kayba yol açtığı tahmin edilmektedir.

Öte yandan Memlük hükümeti ekonomiyi düzeltmek, enflasyonu düşürmek için bazı politikalar uyguladı mı acaba, öyle ya en az 12 yıl ekonomi yerlerde sürünmüştü, acaba tek nedeni yağmur yağarcasına piyasaya sürülen altınlar mı idi . Sanırım bütün bunlarda araştırmaya konu olacaktır.

Mansa Musa Hac Kervanı

Is Mansa Musa the richest man who ever lived? - BBC News

Mansa Musa Serveti

Musa’nın servetiyle ilgili son yıllarda elde edilen bilgiler o kadar nefes kesici ki, ne kadar zengin ve güçlü olduğunu tam olarak tahayyül bile etmenin mümkünü yok. Mamafih son yapılan araştırmalara göre servetinin 400 milyar dolar civarında olduğu belirtilmektedir.

Kıyaslama yapabilmek için 2022 sonu dünyanın en zengin 6 teknoloji milyarderinin  servetlerine bir göz atalım mı?

Servet Milyar Dolar               İsim                    

 -----------------------               ----------------------------

     243                                  Elon Musk                    SpaceX ve Tesla kurucusu

     168                                  Jeff Bezos                     Amazon kurucusu

     167                                  Bernard Arbault          LVMH başkan ve CEO

     129                                  Bill Gates                      Microsoft kurucu ortağı

     117                                  Larry Page                    Google kurucu ortağı

     113                                  Mark Zuckerberg         META kurucusu

     400                                  Mansa Musa                 Mali İmparatorluğu Kralı

Not. Forbes’e göre Louis Vuitton el çantaları, Tiffany pırlanta yüzükler, Christian Dior ürünleri ve Sephora kozmetik ürünleri de dahil olmak üzere 75 markalık imparatorluğu yöneten Arnault, 10 Mart itibarıyla 211 milyar dolarlık servetiyle Amerikan teknoloji devlerini geride bıraktı.

Tarihte tüm zamanların en zenginleri arasında Augustus Caeser, Zhao Xu, Akbar, Andrew Carneige, Nikolai Alexandrovich Romanov, Mir Osman Ali Khan, William The Conqueror, Muammar Gaddafi  gösterilebilir. ( Kaynak Money.com, Celebrity Net Worth )

İnsanlık tarihinin gelmiş geçmiş en zengin adamı Mansa Musa 14. asırda Batı Afrika’da dünyanın en büyük altın üreticisi ve güvenilir bir imparatorluğu 25 yıl süre ile yönetti.

En önemli eseri yaptırdığı onlarca cami arasındaki Timbuktu’da yaptırdığı Djinguereber ( Cenne Ulu ) Camii – yapım 1326 .

 700 Yıllık tamamen çamurdan yapılan bu cami için her yıl çamur bayramı tertiplenmektedir. Bu ilginç hikayeyi merak ediyorsanız 8 dakikalık bu videodan izleyebilirsiniz. 

Dünyanın En Farklı Camisi Mali'deki Cenne Cami. Nedeni İse Her Yıl Caminin Çamurla Yenilenmesi. - YouTube

10 Nisan 2023

Suadiye