Kırmızı ve Mavi Tapu Gayrimenkul Alımında Kritik Öneme Sahip: Kırmızı ve Mavi Tapu Farkı Nedir?

Gayrimenkul alım satım süreçlerinin karmaşasında, pek çok yatırımcı tapu senedinin üzerindeki detaylara yeterince odaklanmaz. Oysa tapunun rengi, satın alınan mülkün bir arsa mı yoksa yasal olarak tamamlanmış bir konut mu olduğunu net bir şekilde ortaya koyar. En yaygın olarak karşılaşılan kırmızı ve mavi tapular, farklı mülkiyet türlerini ve hukuki statüleri temsil eder.

Kırmızı Tapu: Güvenli Liman "Kat Mülkiyeti"

Halk arasında en bilinen tapu türü olan kırmızı tapu, genellikle bir apartman dairesi, dükkân, ofis gibi bağımsız bir bölümün mülkiyetini belgeler. Ancak kırmızı tapunun da kendi içinde iki önemli ayrımı bulunur:

• Kat İrtifakı Tapusu: Bu tapu, inşaatı henüz tamamlanmamış veya projesi onaylanmış ancak iskanı (yapı kullanım izin belgesi) alınmamış binalardaki bağımsız bölümler için verilir. Kat irtifakı, arsa üzerindeki payınızı ve projedeki dairenizin size ait olduğunu gösterir ancak binanın yasal olarak kullanıma hazır olduğunu garanti etmez. Bu tapu, inşaat tamamlanıp iskan alındıktan sonra mutlaka kat mülkiyetine çevrilmelidir.

• Kat Mülkiyeti Tapusu: Bir gayrimenkul için en güvenli ve sorunsuz tapu türüdür. Binanın inşaatının bittiğini, belediye tarafından denetlendiğini ve yasal olarak oturuma uygun olduğunu gösteren iskan belgesinin alındığı anlamına gelir. Bu tapuya sahip olanlar, yasal olarak tamamlanmış bir mülkün tam sahibi olarak kabul edilir.

Mavi Tapu: Arsa ve Arazi Mülkiyeti

Mavi tapu ise üzerinde henüz kat mülkiyeti kurulmamış, ham toprak parçalarını ifade eder. Tarla, arsa, bağ veya bahçe gibi taşınmazların mülkiyeti mavi tapu ile belgelenir. Mavi tapulu bir arazinin üzerinde bir yapı bulunsa dahi, bu tapu sadece arazinin mülkiyetini gösterir; üzerindeki yapının yasal (ruhsatlı ve iskanlı) olduğu anlamına gelmez.

Tapu Rengi Neden Bu Kadar Önemli?

Tapu rengi ve türü, bir mülkün gelecekteki değerini ve kullanılabilirliğini doğrudan etkiler. Özellikle konut alıcıları için bu ayrım hayati önem taşır.

Uzmanlar, kat irtifaklı bir tapuya sahip dairenin iskanının olmamasının ciddi sorunlara yol açabileceği konusunda uyarıyor. İskansız bir binada, bireysel elektrik ve su abonelikleri genellikle yapılamaz ve "şantiye tarifesi" üzerinden daha yüksek faturalar ödenebilir. Ayrıca, belediyenin yasal olmayan yapılarla ilgili denetimlerinde para cezaları veya daha ciddi yaptırımlar gündeme gelebilir.

Mavi tapulu bir arazide bulunan kaçak bir yapıyı satın almak ise alıcıyı çok daha büyük bir riskin içine sokar. Bu yapıyı yasallaştırmak için ek maliyetler ve karmaşık bürokratik süreçler gerekebilir.

Alıcılar İçin Kritik Kontrol Listesi

Gayrimenkul alımında riskleri en aza indirmek için şu adımların atılması tavsiye ediliyor:

1. Tapuyu Doğrulayın: Satıcıdan tapu örneğini isteyerek ilgili Tapu Müdürlüğü'nden tapunun türünü (kat mülkiyeti, kat irtifakı, hisseli vb.) ve üzerindeki bilgileri teyit edin.

2. İskan Durumunu Araştırın: Alınacak yer kırmızı tapulu ve kat irtifaklı ise belediyeden iskan durumunu mutlaka sorgulayın.

3. Şerhleri Kontrol Edin: Tapu kaydında mülkün üzerinde ipotek, haciz gibi kısıtlamalar (şerhler) olup olmadığını öğrenin.

4. Yapı Ruhsatını İnceleyin: Mavi tapulu bir arazide yapı varsa, bu yapının ruhsatlı ve yasal olup olmadığını belediyeden kontrol edin.