Gazete Yazıları

Finansal Pişmanlıklardan Kurtulmanın Yolları

Hayatın her alanında olduğu gibi ekonomik konularda da pişmanlık yaşayabiliyoruz. Aman dikkat, “Pişmanlık şeker yapar!” derler. Gelin bu sorunu çözelim, finansal pişmanlıklarımızdan kurtulalım.

HARCAMA ALIŞKANLIĞI

“Aklımda duracağına dolabımda dursun diyerek alıyorum ama eve dönünce pişman oluyorum” deyip bu harcama alışkanlığınla baş etmek istiyorsan önce neden harcadığını bulmalısın. Çözüm: O ‘şeye’ ihtiyacın mı var yoksa seni daha iyi hissettireceği için mi alıyorsun? Mutluluğu alışverişte mi buluyorsun? Kök sebebi bul, seni çok iyi tanıyan bir arkadaşınla bu durumu konuşup, fikrini al.

BİRİKİMİN ANAHTARI

Senelerdir, “Kenarda param olsun istiyorum ama bir türlü biriktiremiyorum” veya “Ay sonu elde kalanla birikim yapılmıyor” diyenleri de, geliri ne olursa olsun birikim yapanları da görüyorum. Çözüm: 1. Birikim durup dururken yapılmaz. Birikimin hedefi olmalı. “Bu parayı evimizin peşinatı için biriktiriyoruz” gibi. 2. Harcadıktan sonra kalan miktarla birikim olmaz. Para eline geçtiği gibi ilk olarak hedefin için bir kenara ayır. 3. 10 lira, 20 lira demeden, parayı küçümsemeden biriktir. Küçük ama düzenli olsun.

FORMÜL

Gelirinin yüzde 60’ını ihtiyaçlar, yüzde 30’unu istekler, yüzde 10’unu birikim için ayır.

ACİL DURUM FONU

Hayat bu, yarın başımıza ne geleceği belli değil. Allah korusun vefat, kaza, işten çıkarılma gibi beklenmedik durumlara karşı BUGÜN harekete geç. ÇÖzÜM: Ani durumlar için en az üç aylık zaruri giderlerin kadar parayı nakit, kolay ulaşılabilir, diğer banka hesaplarından ayrı bir hesapta tut.

UYARI

Türkiye kredi kartını çok sevdi. BKM’nin açıkladığı Ekim 2018 verilerine göre Türkiye’de 66 milyon kredi kartı, 142 milyon banka kartı var. Kredi kartına sahip olmak kadar doğru kullanmak da önemli. Kredi kartı ile alışveriş yaparken de yine alacağımız ürünlerin istek mi yoksa ihtiyaç mı olduğuna ve taksit sayısına da özen göstermeliyiz.

PAHALI EV

Evler bir yere kaçmıyor. Diyelim ki bütçenizi zorlayan bir ev kredisine girdiniz, hayatınız kredi ödenmekle geçiyor. Çok zorlanıyorsunuz, hatta karı-koca ilişkinizin bile tadı tuzu kaçtı. (Bana gelen sorularda buna çok rastlıyorum.)

Çözüm: Hiçbir şey taşa yazılı değil. Banka ile görüşüp yeniden yapılandırma yapabilirsiniz veya evi satmaya, kiralamaya da çalışabilirsiniz.

ÇALIŞAN PARA

Parayı çalıştırmak da kazanmak kadar önemli. Birikimlerini yatırıma dönüştür. ÇÖzÜM: Mevduat, gayrimenkul, altın, döviz… Kendi değerlerine ve risk anlayışına göre hareket et. Bankacına danış, aman eş dost tavsiyesiyle yatırım yapma.

BORÇ VERMEK

En yakın arkadaşın veya ailen dahi olsa biri senden borç istediğinde iyice düşün. ÇÖzÜM: Borç verme, vereceğin parayı borç olarak görme. Gözden çıkarabileceğin bir miktar belirle ki, geri alamama durumunda üzülme. İlişkinizi de zora sokma.

DURUM

Borç vermek istemiyorsan, dürüstçe kendi finansal sorumluluklarından bahset.

EMEKLİLİK DÖNEMİ İÇİN

Şarkıda ‘Bugünlerin yarını da var…’ diyor. Ömür uzadı, emeklilik döneminde yalnızca maaş yetmeyecek. İhtiyaçlar ve istekler ise yine olacak. ÇÖzÜM: 50 yaşına kadar yıllık gelirinin 5 katı kadar biriktir. Örnek: Ailenizin aylık geliri 5 bin liraysa, yıllık 60 bin lira eder. 50 yaşınıza kadar 300 bin lira biriktirmelisiniz.

FİNANSAL GENÇLİK

Ünlü düşünür Aristoteles, “Hayatımızın yönünü gençliğimizde edindiğimiz alışkanlıklar belirler” demiş. Sen de para yönetimini hayatının bir parçası haline getir. Kendi paranın efendisi ol. ÇÖzÜM: Gençler “Para mı var ki Özlem Abla?” demesin. Hedefsiz hiçbir şey olmaz. Hedef koy ve ona erişim planı yap. Gocunmadan çalış, paranı kazan. 5 lira, 10 lira biriktir. Kendi donanımın için akıllı harca. Gez gör, vizyonun gelişsin. Bu senin için en önemli yatırım.

LİSTE

Araştırmalara göre; aldığımız finansal kararların yüzde 3’ünden pişman oluyoruz. Pişmanlık listesinin ilk sıralarında ise eğitim (yüzde 32), kariyer (yüzde 22) ve ilişkiler (yüzde 15) var.