Arsa Sahipleri Dikkat! İmar Düzenlemesinde Kritik Değişiklik: Kazancın %90’ı Kamu’ya Aktarılacak
Milyonlarca arsa ve arazi sahibini ilgilendiren yeni yönetmelik Resmi Gazete’de yayımlandı. Peki, değer artış payı nedir, kimleri kapsıyor ve en önemlisi: Arazisi imara açılan herkes devlete borçlanacak mı? Uzmanından net yanıtlar.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından hazırlanan “İmar Planı Değişikliğine Dair Değer Artış Payı Uygulama Yönetmeliği” yürürlüğe girdi. Düzenleme, imar planı değişiklikleriyle taşınmazların değerinde bir artış olması durumunda, bu kazancın yüzde 90’ının kamuya aktarılmasını öngörüyor.
Kimler Etkilenecek?
Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı'nın yaptığı değerlendirmeye göre, bu düzenleme bütün arsa ve arazi sahiplerini kapsamıyor. Yaygınlaşan "arsa imara açılırsa devlete borçlanacağım" algısı doğru değil.
Düzenlemeden Etkilenecek Kişiler:
- Fonksiyon Değişikliği Yapanlar: Mevcut imar planında konut imarı olan bir yeri, ticari imara (veya konut dışı farklı bir fonksiyona) çevirmek isteyen mülk sahipleri.
- Yoğunluk Artışı İsteyenler: Kat maliklerinin oy birliği ile yapı yoğunluğunu veya kat adedini artırmak için başvuru yapması.
- Malik Başvurusu ile Değişen Planlar: Maliklerin talebiyle yapılan ve değer artışına neden olan plan değişiklikleri.
Özelmacıklı' "Diyelim ki sizin bir araziniz var ve ilk defa imar planına alındı. Bu kapsamda bir uygulama değil. Bu, özellikle mevcut fonksiyonunu kendi değiştirmek isteyen kişilerin yaptığı fonksiyon değişiklikleridir."
Değer Artışı Nasıl Belirlenecek ve Nasıl Ödenecek?
Değer Artış Payı, Şehir Plancısı ve diğer ilgili meslek gruplarından uzmanların bulunduğu SPK lisanslı değerleme firmaları tarafından hazırlanacak raporlarla belirlenecek. Kıymet Takdir Komisyonları bu raporları inceleyip kararı kesinleştirecek.
- Peşin Ödeme %10 İndirim
- Taksitli Ödeme 4 Taksit İmkanı
Elde edilen kazanç, Büyükşehir, İlçe Belediyesi, Dönüşüm Projeleri Özel Hesabı ve Genel Bütçe arasında farklı oranlarda paylaştırılacak.
Düzenlemenin Amacı Nedir?
Bu yönetmeliğin temel amacı, plansız şehirleşmenin ve keyfi imar değişikliklerinin önüne geçmek. Eskiden belediye inisiyatifiyle yapılan plan değişiklikleri, bazı bölgelerde büyük rantlar yaratıyordu. Düzenleme, bu rantın büyük bir bölümünü (%90) kamuya aktararak adil bir sistemi hedefliyor.
Ayrıca uzun yıllar okul veya sağlık tesisi gibi kamu hizmet alanı olarak ayrılan ancak inşa edilmeyen arazilerdeki mülkiyet kısıtlamalarını kaldırmak ve bu alanda yaşanan hukuki anlaşmazlıkları çözmek de hedefleniyor. Kısıtlama kalkan yerlerde, idare onayıyla plan değişikliğine izin verilebilecek.