Uzayıp Giden O Tren Yolları
Şair, diplomat Yahya Kemal Beyatlı sık sık Ankara’ya gidermiş. Bir gün ''Ankara’nın nesi güzel?'' diye sormuşlar. O da en güzel yanı İstanbul’a dönmek demiş.
Gelişmelerden anında haberdar olmak için Google News'te Paradurumu'na abone olun
Paradurumu'na Google News'te abone olun
Abone OlŞair, diplomat Yahya Kemal Beyatlı sık sık Ankara’ya gidermiş. Bir gün ''Ankara’nın nesi güzel?'' diye sormuşlar. O da en güzel yanı İstanbul’a dönmek demiş.
Benim için de güzel tarafı Ankara’ya trenle gitmek. Hele bir de Haydarpaşa Garı’ndan akşam trenine yataklı vagon da yer de buldun mu, ohh ne keyif. Restoranındaki sohbetli yemekler de ayrıcalığı.
Ne güzel anılar bırakmıştır çuf çuf sesleri ile ilk kalkışında etrafa buharlar saçarak hareket edip giden eski trenler. İkinci Dünya Savaşı zamanına ait filmlerde hep görmüşüzdür. Ateşçi ara vermeden kürek kürek kömür atar kazana... Hele treni beklerken uzaktan gelen sesi, tüten dumanı, raylardan gelen ritmik seslerin verdiği rehavet. Şimdiki hızlı trenlerde o keyiften eser yok. Ulaşım zamanını çok kısaltsa ve hatta kahveni koltuğunda rahalıkla içsen bile...
Trenle seyahat etmenin bir başka güzelliği de muhteşem mimari yapılardaki garlarda etrafı hayranlıkla izlemek. Haydarpaşa ve Sirkeci garlarının yanında Avrupa’da da çok etkileyici eski yapılar bulunmaktadır.
Anılarımda iz bırakan en güzel tren yolculuğu İsveç’in Malmö’sü ile Norveç’in Oslo’su arasında yaklaşık yarım gün sürendi. Karlı ormanların eşlik ettiği doğada yolculuk etmek muhteşemdi. Yapamadığım ve içimde ukde kalan ise Trans Sibirya tren turuydu.
Bugün bir tren müzesini anlatmak düşüncesi ile klavyenin başına geçmiştim ama tren deyince birkaç satır yazmadan da geçemedim. Hem ülkemizde hem yurt dışında çeşitli vesilelerle, hatta gençlik yıllarımda maceralarla dolu tren yolculuklarım olmuştu. Hala daha heyecan verir bana uzayıp giden o tren yolları melodisini de mırıldanaraktan!
Hani geçmişten bahsederken milattan önce bir gün diye söze başlarız ya, işte öyle bir günün gecesinde Milano Garı’nda bir trenin gittiği yerlerden birinin Cassandra olduğunu görünce atladım trene. Cassandra Geçidi filmini yeni izlemiş ve çok etkisinde kalmış olmalıyım.
Bulunduğum vagondaki Napolili İtalyanı, genci yaşlısı, çoluk cocuk sesleriyle sabah aydınlığında neresi olduğunu bilmeden ilk istasyonda inmiştim. Kavak yelleri tabiri tam oturur bu gençlik yıllarına…
Tren Müzesi
Fotoğraf: TCDD – Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (Çamlık Müze)
Şubat 2014’te Nazilli Ocaklı Köyü’ndeki İpek Hanım Çiftliği’nin başarılı girişimcisi Pınar Kaftancıoğlu, kızım ve torunlarımla yaptığım ziyaret dönüşünde bizi Selçuk ilçesine bağlı Çamlık Köyü’nde “Buharlı Lokomotif Açık Hava Müzesi’ne” götürmüştü.
Atatürk 1936 yılında "Beyaz Tren" ile gelerek Çamlık Köyü’nde konaklamıştır. Müzede Atatürk’ün tren seyahatlerinde çekilmiş fotoğraflarının yer aldığı oda… 23 şubat 2014 (Atatürk'ün yurt gezilerinde “1935-1938” yılları arasında kullandığı Beyaz Tren'in özgün tek örneği olan vagon; Ankara Garda "Kurtuluş Savaşında Atatürk Konutu ve Demiryolları Müzesi" yanında 1964 yılından günümüze sergilenmektedir.)
Bu müzede Alman, İngiliz, Fransız, Amerikan, İsveç ve Çekoslovak yapımı 30 buharlı lokomotif sergilenmektedir. Bunların arasında dünyada sadece 2 tane bulunan ve odunla çalışan İngiliz yapımı bir lokomotifin de yer almaktadır.
Müze, ilk demiryolu olan İzmir- Aydın demiryolunun inşası (1866-76) Çamlık Köyü’nden de geçmesi dolayısıyla kurulmuştur. Müzede, tarihe tanıklık etmiş 30 lokomotifin yanı sıra 4 vinç, su pompaları, motorin taşıma tankı, 1 açık ve 1 kapalı yolcu vagonu, su cenderesi, tamir atölyesi, 1850 yılından kalma bir tuvalet ve 900 metre uzunluğunda eski bir tünel de yer almaktadır.
Fotoğraflara bakarak neler yaşadığımızı bir nebze de olsa görebilirsiniz.
Yıllar önce çocuklar için yaptığım bir araştırmada rastlamıştım, Danimarka Odense’deki tren müzesinde, her türlü aktivitenin sunulduğuna. Zaten çocuklu turistler için en popüler yerlerden birisi. Demiryolu taşımacılığının tarihi hakkında öyküleri dinlemek de çok ilgilerini çekecektir.
Müze gerçek bir orijinal trende yer almaktadır. Çocuklar her türlü duygularını tatmin edecek eğlenecek gezecek hatta lego tuğlalarından kendi tren modellerini kurabileceklerdir. Hem içeride hem dışarıda oyun sahaları bulunmaktadır.
Visit the Museum - The Danish Railway Museum (jernbanemuseet.dk)
Meraklısına bir bilgi notu daha vermeliyim. Michael Portillo, İngiliz gazeteci, yıllar önce BloombergHT TV’de izlemeye doyamadığım “Great Continental Railways Journeys” programlarında 1913 yılında yazılmış kalın bir seyahat rehberi izinde trenle kent kent dolaşıp o günden bugüne değişiklikleri muhteşem güzellikte anlatıyor. Daha sonra neredeyse Amerika dahil tüm dünya demiryolları ile gittiği yerlerde eğlenceli anlatımla sunmaya devam ediyor. Son olarak da Asya Kıtası ülkelerindeki gezileri yayınlıyor. Tabii ki, belirtmeye gerek yok, iternetten de izlenebilir tüm tren gezileri ve ziyaret ettiği kentler.
Çamlık Müzesi gezi yorgunluğu, dede ayakta çocuklar yerde!
Çok güzel anılarla dolu harika bir zaman dilimiydi. Bu güzel süpriz gezi için Pınar Kaftancıoğlu’na bir kez daha teşekkür ederim…
TCDD’nin diğer müzeleri:
- İstanbul Demiryolu Müzesi
- İzmir Müze ve Sanat Galerisi / Atatük Vagonu
- Milli Mücadelede Atatürk Konutu ve Demiryolları Müzesi
- Atatürk Vagonu
- Malıköy İstasyon Müzesi
- Eskişehir Müzesi
https://www.tcdd.gov.tr/muzeler
Son zamanların popüler tren yolculuğu İstanbul-Kars hattında! İster tren ister uçakla git... Kars ve çevresini gezmek unutulmayacak anılar yaşatabilir. Eksi yirmi derecelerde bile üşüme hissi yok ve doğa beyaza bürünmüş oluyor kış aylarında.
Garibim;
Ne bir güzel var avutacak gönlümü,
Bu şehirde,
Ne de bir tanıdık çehre;
Bir tren sesi duymaya göreyim,
İki gözüm
İki çeşme.
Orhan Veli
2 Aralık 2020
Heybeliada
Fethi Denizmen