Tarım ve ormanda çalışan işçilere özel haklar!
Mevsimlik olduğundan tarımda çalışanların sosyal güvenceleri de sürekli olmuyor. Ormanda çalışan orman köylüleri de mevsimlik çalışıyor. Bundan dolayı tarım ve orman işlerinde çalışanlara yasalar özel haklar tanıyor. İşte merak edilen tüm yönleriyle tarım ve orman işçilerinin hakları...
SOSYAL GÜVENLİKLERİNİ SAĞLAYAN DÜZENLEME
Orman işlerinde çalışanlar, tarım işçileri gibi süreksiz çalışıyorlar. Bu işçilerin temel sorunu sigortasızlık veya prim eksikliği. 1 Mayıs 2008’e kadar; 2925 sayılı Tarım İşçileri Sigortası Kanunu’na göre ayda 15 gün, yılda 180 gün prim ödeyenlerin sosyal güvenlikleri sağlanmıştı. Bu tarihten itibaren bu sigorta kolu yeni sigortalılara kapatıldı. Süreksiz tarım işçilerinin sosyal güvenlik problemleri, 1 Mart 2011’den itibaren 6111 sayılı yasa ile yapılan düzenlemeyle giderildi. Buna da kısaca ‘Ek Madde 5 formülü’ deniyor.
EK 5 MADDENİN SAĞLADIĞI HAKLAR
⇒ Primlerini isteğe bağlı sigortalılar gibi kendileri ödüyor.
⇒ 2011 yılında 18 gün, takip eden yıllarda her yıl birer gün artırılan günler üzerinden prim ödediler ve 30 gün kazandılar.
⇒ En önemli avantaj; isteğe bağlı prim ödemeleri Bağkur’a sayılırken, Ek Madde 5 kapsamında ödenen primler SSK’ya (4/A statüsüne) sayılıyor.
⇒ Diğer sigortalılar gibi sigortalı, eş ve hak sahibi çocukları sağlık yardımı alabiliyor.
⇒ Sağlık yardımı alabilmek için 60 günden fazla prim borcunun bulunmaması gerekiyor.
SİGORTA İÇİN YAPILMASI GEREKENLER
⇒ ‘Tarım İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi’ni dolduracaklar.
⇒ Doldurdukları bildirgeyi sürekli ikametlerinin bağlı bulunduğu muhtarlık ile ikamet ettikleri veya çalıştıkları yerde bulunan tarım müdürlüklerine onaylatacaklar.
⇒ Muhtar ve Tarım Müdürlüğü’ne onaylattıkları ‘Tarım İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi’ ile sürekli ikametlerinin bağlı olduğu veya çalıştıkları Sosyal Güvenlik İl veya Merkez Müdürlüğü’ne müracaat edecekler.
⇒ Orman işçileri ve orman köylüleri öncelikle ‘Orman İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi’ni dolduracaklar.
⇒ Sürekli ikametlerinin bağlı bulunduğu muhtarlık ile sürekli ikametlerinin bulunduğu (veya çalıştıkları) yerin çevre ve orman il müdürlükleri ya da orman bölge müdürlüğü, işletme şeflikleri veya kalkındırma kooperatiflerine onaylatacaklar.
⇒ Belirtilen şekilde onaylattıkları ‘Orman İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi’ ile sigortalılıkların tescili ve başlatılması için sürekli ikametlerinin bağlı olduğu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne/Sosyal Güvenlik Merkezine müracaat edecekler.
⇒ Belirtilen şekilde müracaatını yapan tarım işçisinin Ek Madde 5 kapsamındaki tarım sigortalılığı müracaat tarihi itibarıyla başlatılacak.
GÜNCEL ÖDENECEK RAKAMLAR
Ek Madde 5 kapsamında tarım sigortalısı olarak, tarım ve orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz çalışanlar için ay 30 gün, yıl ise 360 gün olarak dikkate alınıyor. Ek Madde 5 kapsamında tarım sigortalıları; üstünden prim hesaplanan kazanç tutarını kendileri belirliyor.
Prime esas günlük kazancın alt sınırı (asgari ücret olup bugün için 166.80 liradır) ile üst sınırı (asgari ücretin 7.5 katı olup bugün için günlük 1.251 liradır) arasında kalmak üzere kendilerince belirlenen günlük kazancın 29 katı (2022 yılı için) üzerinden yüzde 34.5 oranında hesaplanan prim ödeniyor.
Bu primin yüzde 20’si malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları (emeklilik primi), yüzde 12.5’i Genel Sağlık Sigortası, yüzde 2’si İş Kazası Ve Meslek Hastalıkları Sigortası primidir. Bu yıl için ödenecek en az prim tutarı 1.668 lira, en fazla prim tutarı da 12 bin 516 liradır.
